Doç. Dr. Ulaş Başar Gezgin: Vietnam Sanatının 30. Yılı (1986-2016) Sergisi Üzerine

Share Button

exhibition-be-open-30-years-of-vietnamese-art

50 Vietnamlı sanatçının yapıtlarından oluşan, 21 Eylül 2016’da başkent Hanoi’daki Güzel Sanatlar Müzesi’nde açılışı yapılan ve 1 hafta açık kalacak sergi, Vietnam sanatının 30 yılının bir dökümünü sunmayı amaçlıyor. Bu, en başından çok zor olduğu anlaşılan bir çaba. Bir ülkenin sanatının 30 yılını 50 sanatçıdan bir yapıtla vermek, küratöryal açıdan çeşitli kavramsal sorunları beraberinde getiriyor: Bir kere bu 50 sanatçı nasıl seçilecek? Kimler kapsanırken kimler dışarıda bırakılacak? Neye dayanarak? Hangi gerekçelerle? İkincisi, 30 yıl gibi uzun bir sürenin kendi içindeki anakronizmler nasıl aşılacak? Örneğin, 1986 ortaya çıkmış bir yapıtla 2016’da doğmuş olanı yan yana koymanın karşılaştırma yapmaya olanak vermemesi (çünkü aynı sanatçıdan 1986’da ve 2016’da doğurduğu 2 yapıt istenmiş değil) ve üstelik aynı sanatçıdan 1986’da ve 2016’da doğmuş birer eser istendiğinde bile, karşılaştırmanın güçlüğü gibi sorunlar önümüzde duruyor. Dahası, bir sanatçının 1990’daki yapıtıyla bir başkasının 2010’da yaptığını yanyana koyarken başka bir durumda teknik olarak 1991 ile 1992 doğumlu iki yapıt yanyana konabiliyor. Dolayısıyla, kronolojik gitmenin zorluğu bir yana, 30 yıllık bir dönemi 50 çalışmayla sunmak, bu 30 yılın başarılı bir ‘özet’ini sunmaktan hayli uzak olacak (böyle bir ‘özet’i amaçlıyorsa elbette). Belki 1000 yapıtı sergileyecek devasa bir küratöryal çaba daha anlamlı olacaktı. Yer darlığı düşünülerek belki yılın her haftası 1986’dan bu yana 50 yapıt 1 hafta sergilense, daha güçlü bir sergi çıkacaktı ortaya. Dahası, bu sanatçılar toplamının tek bir kuşağı değil değişik kuşakları temsil ediyor olması da üzerinden düşünülmesi gereken bir durum. Ressamlara ağırlık verilmesi ve diğer sanatların çok az yer alması da not edilmeli. “Bu, Vietnam sanatının resim ağırlıklı olmasından ve diğer dalların gelişmemesinden mi kaynaklanıyor yoksa küratöryal bir seçim mi?” diye sormak gerekiyor. Ayrıca, biri dışında hepsinin yaşayan sanatçılar arasından seçilmesi  ve bunların içinden en yaşlı kuşakların temsil edilmesi de önemli bir karar. Ağırlığın Hanoi’da (Kuzey Vietnam) ve Ho Çi Min Kenti’nde (Güney Vietnam) olması, Orta Vietnam’ın ise – ki eski imparatorluk başkenti olan Hue önemli bir sanat kentidir- neredeyse hiç temsil edilmemesi de üzerinde durulması gereken tercihler. Bir diğer sorun ise, çoğunluğun erkek olması (sergiye katılan 50 sanatçının yalnızca 3’ü kadın). Vietnam dışında yaşayan Vietnamlı sanatçılar da sergide çok az yer alıyor (yalnızca 1-2 kişi). Ülkenin 54 etnik grubundan yalnızca üçü, (ki ikisi tek bir sanatçı üzerinden) sergide yer alıyor (bunlar, Kinh (Vietnamlı Vietnamlı çoğunluğa verilen etnik ad) ve babadan Mıng (Muong) ve anadan beyaz Tay etnik azınlıklarından olan kadın sanatçı Poong’un kişiliğinde temsil edilen iki etnik grup). 50 sayısı bir ülkenin sanatını, hele ki Vietnam gibi sosyalist geçmişten gelen sanat dostu bir ülkenin sanatını kapsamak için çok çok az bir sayı, görüldüğü gibi…

Peki neden 1986? Çünkü 1986, Sovyetler’in Vietnam’a yardımı kesmesiyle enflasyonun % 400’ü bulduğu, bunun sonucu olarak karma ekonomiye geçildiği yıl. Bu yılla birlikte özel sektör ve yabancı sermayenin etkisi yıllar geçtikçe daha da arttı. Sanatçılar da bununla bağlantılı olarak, Vietnam sanatının Budizm, savaş, kahraman askerler, köylüler, yoksul halk, doğa, dağlar gibi izleklerinden, toplumsal gerçekçilikten ve geleneksel tekniklerden yavaş yavaş uzaklaştı. 30 yıl aslında 1986’nın çarpıcılığından kaynaklanıyor; ancak bu, yine de, bize ortak bir izlek vermekten uzak; çünkü Vietnam’ın geleneksel izlekleri tümüyle ortadan kalkmış değil; geleneksel sanatlar da öyle. Ancak, savaş dönemini yaşamış kuşakla sonrasında doğan kuşak arasında ciddi farklar olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla, böyle bir retrospektifin kilometre taşının 1986 yerine savaşın son bulduğu 1975’e çekilmesinin daha anlamlı olacağını söylebiliriz; elbette yukarıdaki her yıla bir hafta önerisiyle birlikte. Öte yandan, 1990 yılının Vietnam’da ilk ticari galerinin açıldığı yıl olduğu düşünülürse, bu sergiyi Vietnam sanatının ticarileşmesinin hikayesi olarak okumak da olanaklı; böylece, 1986 yerine 1990’ı bir dönüm noktası olarak görmemiz gerekecek. Şimdi bu kavramsal sorunları unutmadan bir yana koyup 50 sanatçıyı kısaca analım.    

Trần Lưu Hậu

Trần Lưu Hậu

 Trần Lưu Hậu. 1928 Kuzey Vietnam doğumlu Tran Luu Hau, yalnızca Vietnam-Amerikan Savaşı’nı değil, Vietnam-Fransız Savaşı’nı da yaşamış bir sanatçı. Guvaş ve ipek çalışıyor. Aslen bir sahne tasarımcısı. Eserleri daha çok çiçek ve doğa portrelerinden oluşuyor. Vietnam ve Sovyetler eğitimli. Hanoi Güzel Sanatlar Koleji’nde uzun yıllar çalışan sanatçı, ayrıca Sanat Kurulu gibi devlet kurumlarında yöneticilik yaptı. Eserleri, dünyanın çeşitli müzelerinde sergileniyor. Dünyanın dört bir yanında açtığı sergilerle öne çıkıyor. Sanatçı, sergideki en yaşlı isim; aynı zamanda, sergideki diğer bazı isimlerin de ustası. (Yakın dönemlerden birkaç eseri için bkz. http://www.artnet.com/artists/tran-luu-hau/ ).

Nguyễn Trung

Nguyễn Trung

 Nguyễn Trung. 1940 Güney Vietnam doğumlu sanatçı, doğal ortamlarda görülen geleneksel giysili Vietnam kızlarının portreleriyle tanındı. Uzun ömrü boyunca çeşitli akımları denemiş sanatçı, dünyada en çok satan Vietnamlı ressamlardan (Kimi çalışmaları için bkz. http://www.benthanhart.com/artists/nguyen-trung.html ).

 

Đỗ Sơn

Đỗ Sơn

Đỗ Sơn. 1944 Kuzey Vietnam doğumlu sanatçı, temel olarak Vietnamlı nü kız ve kadın portreleriyle ün yaptı. Kendi deyişiyle, tablolarının Vietnam dışında daha çok alıcısı var. Do Son savaş kuşağı olarak 90’lara kadar daha çok asker tabloları yapıyor; sonradan konusunu değiştiriyor. Nü eserlerinden birinin Beyaz Saray’da sergilendiği söyleniyor. Alıcılarından biri ise, Fas Kralı. Sanatçı, nü eserleriyle ilgili esinini 90’larda bir köydeki ırmakta yıkanan Vietnamlı kadınlardan almış. O zamandan beri halktan insanları çiziyor. Renk kullanımıyla, diğer nü çalışmalardan ayrılıyor. Ressam yılın büyük bölümünü Vietnam’ın kumsallarında geçiriyor; oralardan model seçiyor. Büyük tablo çalışmayı yeğliyor. “Sanattan anlamayana tablo satmam” diyor. Tüm zamanını resme ayıran sanatçının son zamanlarda boya alerjisi nedeniyle sağlığı bozulmuş durumda. Yine de çalışmaya devam ediyor. (Kimi eserleri için bkz.http://home.thanglongartgallery.com/artists/f=detail&sanpham=606 )

Hồ Hữu Thủ

Hồ Hữu Thủ

Hồ Hữu Thủ. 1942 Güney Vietnam doğumlu sanatçı, yukarıda andığımız Nguyen Trung’a benzer izlekleri işliyor. Ho Huu Thu da Vietnam dışında çok satan sanatçılardan (Kimi eserleri için bkz. http://www.artnet.com/artists/ho-huu-thu/past-auction-results )

Vũ Dân Tân

Vũ Dân Tân

 

Vũ Dân Tân (1946-2009). Kuzey Vietnamlı tiyatrocu bir ailenin çocuğu olarak doğup aslen televizyoncu olan sanatçı, resme ilk adımını Rusya ve Küba yolculuklarında atıyor. Daha sonra, 1990’da Rus eşiyle birlikte Hanoi’un ilk özel resim galerisini açıyor. İlerleyen yıllarda geri dönüşüm malzemelerinden ya da sigara paketi gibi günlük malzemelerden yaptığı enstalasyonlar ve kolajlarla tanınıyor. (Kimi eserleri için bkz. http://www.artnet.com/galleries/10-chancery-lane-gallery/artist-vu-dan-tan/ )  

Nguyễn Quân

Nguyễn Quân

 Nguyễn Quân. 1948 Hanoi doğumlu sanatçı, Doğu Almanya’da aldığı sanat eğitiminden sonra daha soyut konulara yöneliyor. Ressamlık yanında sanat eleştirmeni olarak da tanınıyor. Resimleri en az Vietnamlı olan Vietnamlı ressamlardan biri. Savaşı görmüş bir kuşaktan olmasına karşın geleneksel izlekleri işlememesi dikkat çekici. Kendisini Vietnamlı’dan çok evrensel bir sanatçı olarak değerlendirebiliriz. (Kimi eserleri için bkz. http://www.art2.com.sg/available-nguyen-quan )

Nguyễn Thành Chương

Nguyễn Thành Chương

 

Nguyễn Thành Chương. 1949 Kuzey Vietnam doğumlu sanatçı, geleneksel bir sanat olan lake üstüne kübist denilebilecek yapıtlarıyla tanındı. Chuong, Güzel Sanatlar Koleji’ni bitirdikten sonra Vietnam-Amerikan Savaşı’na katıldı; Laos ve Orta Vietnam dağlık bölgelerinde çarpıştı. O da diğer kuşak sanatçılarının bir bölümü için geçerli olduğu gibi, resme önce yoksulluk gibi izleklerle başladı, sonra kendi portrelerine ve diğer izleklere yöneldi. Chuong da Vietnam dışında en çok alıcı bulan ressamlardan. Sanatçı, savaş dönemi resminin çoğunlukla propaganda amaçlı olduğunu ve imzasız olarak dağıtıma girdiğini belirtiyor. O dönem kişisel konular geri planda kalıyor. 1990’larla birlikte, turistlere yönelik ürün veren sanatçılar oran olarak artıyor. Bu satışa yönelik yapıtlar, genellikle Vietnam köy yaşamını konu alıyor, çünkü turistler Vietnam’ı böyle görmek istiyorlar. Bu dönem aynı zamanda, Vietnamlı ressamların geçim derdi için nitelik yerine niceliğe önem verdiği bir dönem oluyor. Ressamlar, bir eserleri iyi fiyata alıcı bulursa, bunun onlarca kopyasını yapıp onları da satıyorlar. Chuong da, diğer birçok Vietnamlı ressam gibi bu dönemin özelliklerinden payını alan isimlerden. Ayrıca, Chuong’un adı bir aralar bir sahte tablo iddiasıyla da anıldı, fakat uzun bir konu, burada bırakalım.  (Kimi eserleri için bkz. http://www.hanoi-artgallery.com/artist_2/nguyen-thanh-chuong_30.htm)

Nguyễn Bảo Toàn

Nguyễn Bảo Toàn

 

Nguyễn Bảo Toàn. 1950 Hanoi doğumlu sanatçı, özellikle son dönemlerde Vietnam’daki ve yurtdışındaki sergileriyle tanınıyor. Sanatçı, geleneksel biçimselliklerle Batılı sanat akımlarını resminde buluşturmaya çalışanlardan (Kimi eserleri için bkz. http://www.artnet.com/galleries/raquelle-azran-vietnamese-contemporary-fine-art/artist-nguyen-bao-toan/ ).  

 

Lê Anh Vân. Sanatçı, Hanoi Güzel Sanatlar Üniversitesi eski rektörü. Kırsal manzara resimleriyle tanınıyor.

Nguyễn Tấn Cương

Nguyễn Tấn Cương

 

Nguyễn Tấn Cương. 1954 Hanoi doğumlu sanatçı, savaş yıllarında Hanoi yerine Saygon’da Güzel Sanatlar Koleji’nden mezun olmasıyla dikkat çekiyor. O yıllarda Vietnam’ın iki yarısı savaş halindeydi; dolayısıyla, sanatçının tanıklıkları önemli. Cuong, karışık medya çalışanlardan; resimde kullandığı araçlar arasında lif de bulunuyor örneğin. (Kimi eserleri için bkz.http://springgalleries.com/nguyentancuong/ ).  

Phạm Luận

Phạm Luận

Phạm Luận. Luan, eski kuşaklardan olup da kendi ağ sayfasına sahip olan (hem de İngilizce!) nadir sanatçılardan biri (bkz. http://phamluanarthouse.com/). (Genç kuşak sanatçıların çoğunun kendi ağ sayfası var ama 1940’lar, 50’ler ve 60’larda doğanların nadiren kendi ağ sayfası oluyor.) 1954 Hanoi doğumlu olan sanatçı, üniversitenin birinci yılında (1972) askere çağrılıyor; savaşın son yıllarında yer alıyor. Resim çalışmalarını askerlikte de sürdürüyor. Guvaş ve yağlı boya eserleriyle Vietnam’da ve (Hong Kong’daki galeriler aracılığıyla) dünya çapında tanınan sanatçının alıcıları genellikle Vietnam dışından. (Kimi eserleri için bkz. http://phamluanarthouse.com/paintings ; gençlik döneminden kimi çizimleri için bkz.http://www.phamluanarthouse.com/album/artists-collection ).

Đào Châu Hải

Đào Châu Hải

Đào Châu Hải. 1955 doğumlu sanatçı, Vietnam’ın önde gelen heykeltraşlarından. İnsan algısının ötesine geçmeyi hedefleyen Hai, tahta, lake, bambu, taş, metal vb. gibi çeşitli malzemeler kullanıyor. Hai, Hanoi’dan sonra Sovyetlerde aldığı heykel eğitimiyle birlikte değişik akımları inceliyor ve uyguluyor. Ülkesine döndükten sonra 20 yıl heykel alanında öğretim üyesi olarak çalışan sanatçı, birçok genç kuşak heykeltraşın ustası olarak da tanınıyor. (Çeşitli eserleri için bkz. http://urbanart.vn/dao-chau-hai-works/ )

Nguyễn Xuân Tiệp

Nguyễn Xuân Tiệp

Nguyễn Xuân Tiệp. Vietnam Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi eski başkan vekili olan sanatçı, hem resimleriyle hem de Vietnam sanatı üstüne kaleme aldığı eleştirilerle tanınıyor. 1956 doğumlu sanatçının resimlerinde geleneksel halk sanatları yanında çağdaş akımlar da esin kaynakları olarak yer alıyor. Tiep, kullandığı çeşitli malzemeler (örneğin, toz haline getirilmiş deniz kabuğu karıştırılmış sulu boya) dolayısıyla, teknik ustası olarak da biliniyor. (Yazılarından biri için bkz. http://hoamaiparis.com/A_TiepArtist.htm ).   

Nguyễn Trung Tín. 1956 Hanoi doğumlu sanatçı, Ho Çi Min Kenti Güzel Sanat Koleji eski rektör vekili. 18 yaşında sergiye girecek eserler veren Tin, hem Kuzey Vietnam’da hem Güney Vietnam’da sanat okumuş nadir Vietnamlılardan. Genellikle sanatçılar ya birinde ya öbüründe ya da Orta Vietnam’da okuyorlar. Tin’in eserleri, izlenimci-soyutlamacı tayfında yer alıyor. “Sanat canlıdır” diyor Tin, “sanatçı sanata yaşam üflemeli”. Eşi de ressam olan sanatçı, eşinin kendisi için büyük bir esin kaynağı olduğunu söylüyor.

Hứa Thanh Bình. 1957 Saygon doğumlu olan sanatçı, Ho Çi Min Kenti Güzel Sanatlar Müzesi müdür yardımcısı. (Sanatçının kimi eserleri için bkz. http://www.vietnamartist.com/hua-thanh-binh/ )

Phan Cẩm Thượng

Phan Cẩm Thượng

Phan Cẩm Thượng. 1957 Hanoi doğumlu olan sanatçı bu 50 sanatçı içerisinde belki de geleneklere en bağlı olanı. Bir Budist tapınağında yaşayan sanatçı, küçükken bombalanan Hanoi’dan kaçtığı köylerde kaligrafi ve halk resmi gibi geleneksel sanatlarla erken yaşta tanışıyor. Savaşın sonunda 4 yıl askerlik yaptıktan sonra Hanoi’da Sanat Tarihi ve Kuramı okuyan Thuong, sonrasında uzun yıllar aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalıştı. Sanatçının tüm resim çalışmaları geleneksel Vietnam sanatlarına ve Budizm’e dayanıyor. Thuong, resimleri dışında Vietnam sanatı üstüne kitaplarıyla da tanınıyor. (Sanatçının kimi eserleri için bkz. http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=66 )

Hoàng Hồng Cẩm

Hoàng Hồng Cẩm

Hoàng Hồng Cẩm. 1959 Hanoi doğumlu olan sanatçı, ressam bir aileden geliyor. Birçok çalışmasında köyleri ve köylüleri konu alıyor.  (Çalışırken çekilmiş kısa bir videosu için bkz.https://www.youtube.com/watch?v=Io94FBrTZeY ; kimi eserleri için bkz. http://www.eyegalleryvn.com/product/Hoang-Hong-Cam-ptarget-search_result-pscat-58.html )

Hà Trí Hiếu

Hà Trí Hiếu

Hà Trí Hiếu. Hoang Hong Cam gibi 1959 Hanoi doğumlu olan sanatçı, yurtdışında birçok alıcı bulan Vietnamlı sanatçılar arasında. Sanatçı, geometri ve renk oyunlarıyla tanınıyor. Çok sayıda manda, inek, köylü kız vb. resmi çizen Ha, bu resimlerde imgeleri uzatıyor, kısaltıyor, kesiyor vb. Hieu da, diğer birçok Vietnamlı kuşakdaş sanatçı gibi, köylerde geçen çocukluk anılarından esinleniyor.  (Sanatçının kimi eserleri için bkz. http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=51 ve https://www.artsy.net/artist/ha-tri-hieu/works)

Đặng Xuân Hòa

Đặng Xuân Hòa

Đặng Xuân Hòa. 1959 Kuzey Vietnam doğumlu sanatçının aynı adı taşıyan bir galerisi var (bkz. http://www.dangxuanhoagallery.com/ ). Hoa, dünyada alıcı bulan Vietnamlı ressamlardan. Eserleri arasında kendi portreleri, ailesinin portreleri ve bir Vietnamlı evinde bulunacak masa, sandalye, meyve vb. demirbaşları konu alan cansız doğa çalışmaları bulunuyor. (Sanatçının kimi eserleri için bkz. http://www.asiacontemporaryart.com/artists/artist/Dang_Xuan_Hoa/en/ ve http://www.artnet.com/artists/dang-xuan-hoa/)

Nguyễn Quốc Hội. 1960 Hanoi doğumlu sanatçı, esin kaynaklarından birinin bombalanan Hanoi ile ilgili çocukluk anıları olduğunu söylüyor.  

Trần Lương. 1960 doğumlu Tran Luong da diğer birçok sanatçı gibi, çocukluğunda ailesi tarafından bombalar altındaki Hanoi’dan köylere götürülmüş. Onun eserleri de çocukluğundan, özellikle su dünyasından esintiler taşıyor. Sanatçı son dönemlerinde video sanatı, enstalasyon ve performans gibi çalışmalara yönelmiş durumda. Bu alanlarda ses getirmiş çalışmalarından biri, bir grup sanatçıyla birlikte maden işçileriyle madende geçirdiği zamanların finali olan ‘Haşlanmış Pirinç Adam’ (Steam Rice Man). O, “galeriler turistler için; sanatı galeriye gitmeyenlere götürmeli” diyenlerden. Tran, ülkenin ilk deneysel sanat alanını açan Nha San Stüdyo’nun kurucularından. Aynı zamanda küratör olan Luong’ın, Singapur başta olmak üzere çeşitli ülkelerde, sergide ya da projede yer verilmeye değer Vietnamlı genç sanatçıları seçme yetkisi gibi büyük bir etkisi bulunuyor. Bu etkisiyle genç kuşağa yön veriyor. (Performans çalışmalarından birinin videosu için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=theWO-uSdUU )  

Đỗ Hoàng Tường

Đỗ Hoàng Tường

Đỗ Hoàng Tường. 1960 Orta Vietnam doğumlu sanatçı, soyut resimleriyle tanınıyor. Ho Çi Min Kenti Güzel Sanatlar Koleji’nden mezun olan Tuong, aynı kentte yaşıyor. (Sanatçının kimi eserleri için bkz. http://www.cucgallery.vn/do-hoang-tuong/ ve https://www.artsy.net/artist/do-hoang-tuong

Phan Phương Đông. Daha önce bir sergisinden bahsettiğimiz Chinh Le’nin eşi olan sanatçı (bkz. http://kolajart.com/wp/2016/09/doc-dr-ulas-basar-gezginvietnamli-bir-sanatci-chinh-le/ ), Güney Vietnamlı bir heykeltraş.  

Trần Văn Thảo. 1961 Saygon doğumlu sanatçı, soyut resmin temsilcilerinden. (Kimi eserleri için bkz. http://galeriequynh.com/artist/tran-van-thao/ ).

Lê Thiết Cương

Lê Thiết Cương

Lê Thiết Cương. 1962 Hanoi doğumlu olan sanatçı, minimalist yapıtlarıyla tanınıyor. Resim yanında heykel çalışmaları da bulunuyor. O da birçok kuşakdaşı gibi, bombardıman altındaki Hanoi’dan ailesinin kararıyla köye götürülmüş. Savaş sonrasında askerliğini haritacı olarak yapıyor; askerlikten sonra Film Okulu’ndan canlandırma dalında mezun oluyor. Sonrasında Budizm’in akımlarından biriyle tanışıyor. Eserlerinde tüm bu uğrak noktalarının izleri görülüyor. (Kimi eserleri için bkz. http://www.vietnamartgallery.com/artist-le-thiet-cuong ve http://www.vietart.com/artfram/cuong/ltcuong.html ).

Hồng Việt Dũng

Hồng Việt Dũng

Hồng Việt Dũng. Le Thiet Cuong gibi 1962 Hanoi doğumlu olan sanatçı, Budizm’den etkiler taşıyan resimleriyle tanınıyor. Ayakta durup bir nesne tutan insan portreleri ve orman manzaraları en çok bilinen çalışmaları. Soluk renkleri kullanmayı tercih eden sanatçı, Doğu sanatının minimalizmini sergiliyor. Birçok eserinde iç barış ve huzur gibi Budist etkili duygular uyandırıyor (Kimi eserleri için bkz.  http://www.benthanhart.com/artists/hong-viet-dung.html ). 

Hoàng Phượng Vỹ. Önceki iki sanatçı gibi 1962 Hanoi doğumlu olan Vy’nin resimlerindeki minimalizm, geleneksel Vietnam halk resimlerini anımsatıyor. Genellikle geleneksel ya da günlük yaşamı işliyor. (Kimi eserleri için bkz.  https://theeastgallery.smugmug.com/Artists/Hoang-Phuong-Vy/ ve http://www.calcuttaartsclub.com/hoangphuongvy.html )

Đỗ Minh Tâm. 1963 doğumlu sanatçı, soyutlamacı dışavurumculuğun temsilcilerinden. (Kimi eserleri için bkz.  http://arthanoistudio.com.vn/detailexhibitons/51/0.htm vehttp://www.imagallery.org/artistpage-dominhtam). 

Trương Tấn

Trương Tấn

Trương Tấn. 1963 Hanoi doğumlu sanatçı, uzun yıllar sanat alanında öğretim üyesi olarak çalışıyor. İlerleyen yıllarda resim, çizim, performans, enstalasyon, heykel ve seramik gibi çeşitli dallara yöneliyor ve geleneklere karşı cinsellik, ifade özgürlüğü, kimlik ve zulüm gibi konuları işliyor. İlk açıkça eşcinsel Vietnamlı sanatçılardan biri. Sanatçı, Hanoi ve Paris’te yaşıyor. (Kimi eserleri için bkz.   https://www.artsy.net/artist/truong-tan ve http://www.thavibu.com/new-thavibu/vietnam/truong_tan/VIE3200.php )

Đinh Quân

Đinh Quân

Đinh Quân. 1964 Kuzey Vietnam doğumlu sanatçının eserlerinde Budizm’in, çocukluk anılarının ve Vietnam tarihinin etkileri görülüyor. Lake üstüne gerçeküstücü kadın portreleriyle tanınıyor. Lake dışında heykel çalışmaları da var. (Kimi eserleri için bkz. http://www.imagallery.org/artistpage-quan , http://www.twotigersgallery.com/portfolio_page/dinh-quan/ vehttp://www.hanoi-artgallery.com/artist_2/dinh-quan_26.htm . Bir lake çalışması sırasındaki videosu için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=OTpIoFUipDY )

Lê Thừa Tiến. 1964 Orta Vietnam doğumlu sanatçı, resim eğitimini Hollanda’da, Avustralya’da ve Vietnam’da tamamlıyor. 1990’dan bu yana Orta Vietnam’da resim alanında öğretim üyesi olarak çalışıyor. Resim dışında enstalasyon, heykel ve topluluk temelli sanat (halk sanatı) çalışmaları var. Sanatçı, kendi ağ sayfasına sahip Vietnamlı sanatçılardan bir diğeri (bkz. http://lethuatien.com/ ) (Kimi resimleri için bkz. http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=67; kimi enstalasyonları için bkz. http://lethuatien.com/installation/ )

Trần Trọng Vũ. 1964 Hanoi doğumlu sanatçı, şeffaf plastik üstüne resimleriyle tanınıyor. Babası ünlü bir devrimci şair olan ancak daha sonra sosyalist Vietnam’da yasaklanan sanatçı, Hanoi’da sanat eğitimi aldıktan sonra resim alanında öğretim üyesi olarak çalışıyor. Uzun yıllardır Paris’te yaşayan sanatçı, Vietnamlı izlekleri evrensel ve eleştirel bir gözle işliyor. Eserlerinde kimlik, diaspora ve aidiyet gibi izlekler öne çıkıyor. Ayrıca sulu boya ve enstalasyon çalışmaları da var. (Çeşitli çalışmaları için bkz. http://www.faabgallery.com/gb/42-tran-trong-vu ; Facebook sayfası: https://www.facebook.com/vu.trantrong )

Nguyễn Hải Nguyễn. Nguyen 1965 doğumlu bir heykeltraş.

Phạm An Hải. 1967 Hanoi doğumlu sanatçı, soyut resim akımını temsil eden bir ressam. Resimleri soyut olsa da, esinini şehir görüntülerinden ve sokaklardan alıyor. Sergilerinden biri, çaydanlıklar üzerine. Ona göre, çaydanlık yalnızca çaydanlık değil, aynı zamanda Asya kültürlerinin çayla ilgili ritüellerine de karşılık geliyor. (Kimi resimleri için bkz.http://www.imagallery.org/artistpage-hai  ve http://www.asiacontemporaryart.com/artists/artist/Pham_An_Hai/en/ )

Đinh Ý Nhi. 1967 Hanoi doğumlu sanatçı, sergide yer alan 3 kadından biri. Üniversitede estetik dersleri veriyor. Babası ünlü bir sanat profesörü, annesi sinemacı. Kimi çalışmalarında Vietnam kadınını geleneksel olmayan rollerde konu ediniyor. O, çağın ticarileşme eğilimine ve alıcı/ticaret için sanat anlayışına karşı kendi tarzını geliştirdiği için kimilerince övgüye değer bulunuyor. (Kimi resimleri için bkz. http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=74 , https://www.artsy.net/artist/dinh-y-nhi ve http://www.thavibu.com/new-thavibu/vietnam/dinh_y_nhi/VIE3100.php ).

Vương Văn Thạo. 1969 Hanoi doğumlu sanatçı, kentin (Hanoi) ekonomik gelişimiyle birlikte yıkıma terk edilen kimi sokaklarını ve yapılarını ölümsüzleştirme çabası içinde olan ‘yaşayan fosil’ olarak adlandırdığı heykel çalışmalarıyla tanınıyor. Bu fosilleri, reçine kullanarak, Hanoi’un tarihsel merkezinin her bir sokağından bir ev ile üstünde sokak tabelası bulunan bir elektrik direğini konu edinerek hayata geçiriyor. Thao, bu kavramsallaştırma üstünde şekillenen heykelleri yanında resimleriyle de biliniyor. Sanatçı yönü dışında, tarihçi ve arkeolog kimliği de taşıyor. ‘Yaşayan fosil’ çalışmaları, birçok Asya ülkesinde ilgiyle karşılanıyor. Tarihsel merkezin 36 sokağı bulunuyor. Sanatçı, bunları tek tek fotoğraflayıp kil ve polimer yardımıyla minyatürlerini yapıyor ve renkleri vermek için de yeşil yosun ve sarı amber katıyor.  Bu yöntemi başka konular için de kullanmış durumda; ancak en çok tarihsel merkezle ilgili çalışmalarıyla tanınıyor. ‘Yaşayan fosiller’le Hanoi’un tarihsel merkezini ölümsüzleştirmeyi umuyor. Çalışmalarını heykel yerine enstalasyon olarak adlandıranlar da var. (Sanatçının ‘yaşayan fosil’ sergilerinden birinde yapılmış söyleşinin videosu için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=HqmUav0I0NU)

Đinh Thị Thắm Poong. 1970 Kuzey Vietnam doğumlu Poong, sergideki tek etnik azınlık üyesi. Baba tarafından Mıng (Muong), anne tarafından beyaz Tay olan sanatçı, aynı zamanda sergideki 3 kadından biri. Poong’un doğduğu Vietnam-Çin sınırındaki dağ köyü, Vietnam’ın en yoksul bölgelerinden birinde. Sanatçının yapıtlarında geldiği etnik grupların animizminin izleri görünüyor: Doğa ile insan birbirinden ulamsal olarak farklı varlıklar olarak değil bir süreklilik ve bütünlük içinde görülüyorlar. İnsan ne kadar doğanın bir parçasıysa, doğa da insanın bir parçası. Poong, bu açıdan, “bence insan, ağaç ya da balık, aynı şey” diyor. Kimi yapıtları, geleneksel kağıt üstüne kendi etnik gruplarını konu alsa da, yöntemi, gerçekçi ya da doğalcı değil gerçeküstücü olarak görülüyor. Sanatçının çalışmaları şimdiden Avrupa, Amerika ve Asya’da birçok müze ve galeride sergilenmiş durumda. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz. http://www.artnet.com/artists/dinh-thi-tham-poong/ , https://www.artsy.net/artist/dinh-thi-tham-poong , http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=57  ; Poong’la birlikte 9 Vietnamlı kadın sanatçıyı konu alan bir kitapçık için bkz. http://www.saic.edu/media/saic/profiles/faculty/norataylor/Nora-Annesley-Taylor_Changing_Identity_.pdf )

Đào Quốc Huy. 1971 Hanoi doğumlu olan sanatçı, aynı kentte resim alanında öğretim üyesi. Huy, savaş kuşağından olmamasına karşın, savaşa ilişkin resimler de yapıyor. Sanatçı, ayrıca, dergiler için yaptığı çizimlerle de tanınıyor. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz. http://www.imagallery.org/dao-quoc-huy-c23jm ).

Nguyễn Minh Thành. Dao Quoc Huy gibi 1971 Hanoi doğumlu olan sanatçı, Afrika dışında tüm kıtalarda sergilenmiş ve alıcı bulmuş bir sanatçı. Resim dışında, enstalasyon ve performans çalışmaları var. Özellikle kimlik ve Budizm konularını işlediği -ve kimilerinin narsisistik bulduğu- kendi portreleriyle tanınıyor. Geleneksel kağıt, geleneksel mürekkep, sulu boya ve çok az renk kullanıyor. Sanatçı, Güney Vietnam’da, temiz havası, dağları ve yeşiliyle romantik bir dinlence yeri olarak bilinen Dalat’ta yaşıyor. Vietnamlı tanınan sanatçıların çoğunun ya Hanoi’da ya da Ho Çi Min Kenti’nde yaşadığı düşünülürse, bu bilgi not edilmeye değer.   (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz.  http://www.artvietnamgallery.com/catalog.php?page=artist&aid=64 ve https://www.artsy.net/artist/nguyen-minh-thanh )

Phạm Bình Chương. 1973 Hanoi doğumlu olan sanatçı, aynı kentte resim alanında öğretim üyesi olarak çalışıyor. Chuong, gerçekçi sokak resimleriyle tanınıyor. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz.  http://www.imagallery.org/pham-binh-chuong-cynn )

Trần Việt Phú. 1973 Kuzey Vietnam doğumlu olan sanatçı, bilindik gündelik nesneleri konu ediniyor. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz. http://arthanoistudio.com.vn/detailartists/36/tran-viet-phu.htm )

Vũ Đình Tuấn. 1973 Hanoi doğumlu olan sanatçı, ipek tuval üstüne geleneksel nesnelere verdiği gerçeküstücü yorumlarla tanınıyor. Eğitimini Vietnam ve ABD’de tamamlayan sanatçı, doğduğu kentte Baskı dalında öğretim üyesi. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz. http://www.artnet.com/artists/vu-dinh-tuan/ , http://www.toriizakaart.com/Artists/VuDinhTuan/Available-Vu-Dinh-Tuan/i-zM386GM ve http://arthanoistudio.com.vn/detailartists/13/vu-dinh-tuan.htm ).

Lê Lạng Lương. Le Lang Luong, genç kuşak heykeltraşlardan. (Eserlerinden biri için bkz. http://www.nguyenartgallery.com/scuplture-exhibition-new-form-1%E2%80%B3-opening-of-vietnam-sculpture-gallery/artwork-of-le-lang-luong/ )

Khổng Đỗ Tuyền. Le Lang Luong gibi Khong Do Tuyen de genç kuşak heykeltraşlardan. (Eserlerinden birkaçı için bkz. http://www.nguyenartgallery.com/scuplture-exhibition-new-form-1%E2%80%B3-opening-of-vietnam-sculpture-gallery/artwork-of-khong-do-tuyen/ ve http://www.gg-art.com/news/photoshow/37439l3.html )

Ly Hoàng Ly. 1975 Hanoi doğumlu sanatçı, sanat eğitimini Ho Çi Min Kenti’nde ve ABD’de alıyor. Aynı kentte yaşamakta olan sanatçı, görsel sanatçı ve şair. Kimi şiirleri İngilizce’ye ve Fransızca’ya çevrilen sanatçının enstalasyon, video sanatı, performans ve şiir performansı alanlarında da çalışmaları var. Eserlerinde ölüm-yaşam döngüsü, içedönüklük-dışadönüklük, gelenek ve çağdaşlık vb. konuları işliyor. (Blogu için bkz. http://lyhoangly.blogspot.com/ )

Nguyễn Mạnh Hùng. 1976 Hanoi doğumlu olan Hung, çoklu disiplinli bir sanatçı. Sergideki 50 sanatçı içerisinde hakkında Wikipedia makalesi olan tek kişi (bkz.https://en.wikipedia.org/wiki/Nguyen_Manh_Hung). Kendi ağ sayfası da var (bkz. http://hung6776.com/web/index.php ). Görsel sanatın ve komşu sanatların birçok dalında çalışmaları olan sanatçının, babasının savaş uçağı pilotu olması dolayısıyla uçaklarla ilgili çeşitli çalışmaları bulunuyor. Eserleri çoğunlukla gerçeküstücü olarak değerlendiriliyor. (Sanatçının kimi çalışmaları için bkz. http://galeriequynh.com/artist/nguyen-manh-hung/ ve http://greenpalmgallery.com/vi/hoasy/nguyen-manh-hung.html ; çalışmalarıyla ilgili kapsamlı bir yazı için bkz.https://hanoigrapevine.com/2011/04/kvt-interviews-nguyen-manh-hung/ ).

Mai Duy Minh. 1976 Kuzey Vietnam doğumlu olan sanatçının Vietnam günlük yaşamına ilişkin gerçekçi ve gerçeküstücü resimleri bulunuyor. (Sanatçının birkaç resmini görmek için bkz. http://www.vietfinearts.com/index.php?option=com_products&artist=52&Itemid=27 ).  

Nguyễn Ngọc Lâm. 1977 Kuzey Vietnam doğumlu olan sanatçı, heykelleriyle tanınıyor. Sanatçıya göre, sanat, düşlerin diline sahip. Lam, Vietnam’da mimetik anlayışın ötesine geçerek çağdaş heykelciliğin en önemli temsilcilerinden biri olarak değerlendiriliyor.

Lý Trần Quỳnh Giang. 1978 Hanoi doğumlu olan sanatçı, bu sergideki 3 kadın sanatçıdan biri. (Sanatçının kimi resimleri için bkz. http://home.thanglongartgallery.com/artists/f=detail&sanpham=615 ve https://www.artsy.net/artist/ly-tran-quynh-giang )

Thái Nhật Minh. 1984 Kuzey Vietnam doğumlu sanatçı, genç yaşında heykel alanında birçok önemli çalışmaya imza atmış bir isim. Belki de kuşak farkından olacak, 50 sanatçı içinde kendi eserlerini nette en derli toplu sergileyen kişi. Ağ sayfasında (bkz. http://thainhatminh.net/) çocukluk döneminden günümüze dönem dönem hemen hemen bütün çalışmalarının dökümünü sunuyor. Bir dönem hayvan heykelleriyle tanınan sanatçı, 2016’da Vietnam-Amerikan Savaşı dönemindeki askerler ve asker eşlerine ilişkin heykelleriyle öne çıktı. Sanatçının asker olan dedesi Amerikan Ordusu’nun ormanlara sıktığı kimyasallarla ölüyor (Portakal Gazı); dedesinin kardeşi ise, kendisinin deyişiyle şehit oluyor. Minh’in, savaş kuşağı sanatçıları savaş ve asker izleklerini çoktan bırakmışken bu işe girişmesi dikkat çekici. Vietnam’da heykel sanatı, resim kadar ticarileşmiş değil. Heykeltraşlar kolay kolay alıcı bulamıyorlar. Minh de bu durumdan etkilenmiş durumda. Bümbüyük heykeller yapmak istediğini söylüyor ama büyük çalışmalar için büyük bir atölyeye ihtiyacı var, bu da daha yüksek kira demek. Bu nedenle, sanatçı, küçük çalışmalara odaklanmak durumunda olduğunu belirtiyor. Alıcıları ise çoğunlukla Vietnamlı.  

Bitirirken

Vietnam Sanatının 30 Yılı Sergisi, Vietnam’ın sanat alanında, özellikle resimde ne kadar çeşitlendiğini ve yükseldiğini gösteriyor. Öte yandan bugün Vietnam sanatının en büyük sorunları, taklitler, ticarileşme ve bununla ilgili olarak, beklenen alıcı kitleye göre sanat yapmak. Eserlerinin taklitlerini satmayanlar, ticarileşmeyenler ve alıcıya göre sanat yapmayanlar, yalnız sanat piyasasına değil hayata tutunmakta da zorluk çekiyor. Çeşitliliği, yaratıcılığı ve dünya çapında tanınırlığı nedeniyle Vietnam sanatının son 30 yılını övgüyle ananlar, bu son derece olumsuz özellikleri de yeterince dikkate almak durumunda. Ne Vietnam eski Vietnam ne sanatı eski sanat; ama eskiye dair herşeyin kötü; yeniye dair herşeyin iyi olduğu görüşü, düz mantıktan öteye gitmiyor. Piyasa ve devlet kısıtlamaları olmadan sanat yapabilen bir sanatçı, aslında en özgür olabilendir. Günümüz küresel kapitalizminde ise, bu, çok az sanatçıya nasip oluyor. Vietnam dünyayla benzeşirken, sanatı da dünya sanatına yaklaşıyor, iyisiyle ve kötüsüyle.

Share Button

Hakkında Prof. Dr.Ulaş Başar Gezgin

1978 İstanbul doğumlu Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin, Türkiye, Vietnam, Tayland ve Malezya’da 19 yıl ders verme deneyimine ve Yeni Zelanda (doktora), Avustralya (ortak proje) ve Latin Amerika’da (gazetecilik) araştırma deneyimine sahip bir akademisyen-yazardır. Eğitimini Darüşşafaka (1989-1996), Boğaziçi Üniversitesi (Eğitim Bilimleri, lisans, 2000; Sosyal Psikoloji, yüksek lisans 2002), ODTÜ (Bilişsel Bilimler, doktora, 2006) ve yurtdışında (2009, üniversite düzeyinde ders verme yetkisi, Avustralya; Darmstadt Teknik Üniversitesi, Şehir Plancılığı, yüksek lisans, 2011) tamamlayan Gezgin’in toplam 100 kitabı bulunmaktadır. Akademik çalışmalar dışında, çeşitli dergi ve gazetelere köşe yazıları yazmakta; şiir, şarkı sözü, şarkı, deneme, yazınsal inceleme, öykü, film öyküsü, film çözümlemesi, tiyatro oyunu, masal ve roman türlerinde yapıtlar vermekte ve çeşitli ülkelerden şairleri ve şarkıcıları Türkçe’ye kazandırmaktadır. Ayrıca henüz gün yüzü görmemiş 100’ü aşkın bestesi bulunmaktadır. Çeşitli çalışmaları 12 dile (Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Japonca, Vietnamca, Tayca, Gürcüce ve Azerbaycanca) çevrilmiştir. E-mail: ulasbasar@gmail.com Twitter: http://twitter.com/ProfUlas Linkedin: http://www.linkedin.com/in/ulasbasargezgin/ ORCID Profile: https://orcid.org/0000-0002-6075-3501/print Research Gate:https://www.researchgate.net/profile/Ulas_Basar_Gezgin Academia: https://forumduytan.academia.edu/ProfUlas Youtube: https://www.youtube.com/ulasbasargezgin

Yorumlar kapatıldı.